مان حکیم علیهالسلام وقتی که از سرزمین خود بیرون رفت، در موصل ـ که به آن کوملیس گفته میشد ـ فرود آمد.
وقتی که در کارش در ماند و اندوهش شدّت گرفت و کسی هم نبود که او را در انجام دادن کارش کمک کند، پسرش را به خانه برد و در را بر روی خود بست و او را پند داد و گفت:
پسرم! دنیا، دریای عمیقی است که انسانهای بسیاری در آن هلاک شدهاند. از عمل در آن، توشه بر گیر، و کشتیای را بر گیر که مسافر آن، پَروامندی از خدا باشد. سپس سوار بر کشتی، به اعماق دریا برو، تا نجات یابی، و من نگرانم که نجات نیابی.
پسرم! کشتی (نجات) ایمان است، و بادبان آن توکّل، و سکان آن شکیبایی، و پاروهایش روزه و نماز و زکات.پسرم! هر که بدون کشتی وارد دریا شود، غرق میگردد.
پسرم! سخن اندک بگو، و خداوند عز و جل را در همه جا یاد کن؛ چرا که او تو را بیم داد و ترساند و آگاه ساخت و آموخت.
پسرم! از مردم پند بگیر، پیش از آن که تو مایه پند مردم شوی.
پسرم! از (پیشآمد) کوچک، پند بگیر و پیش از آن که بزرگ بر تو وارد شود.
پسرم! هنگام خشم، خود را مهار کن تا هیزم جهنّم نشوی.
پسرم! فقر، بهتر از این است که ستم کنی و سرکشی نمایی.
پسرم! بپرهیز از این که قرض بگیری و در پرداخت آن، خیانت ورزی.
پسرم! بپرهیز از این که کسی را خوار نمایی؛ چرا که خود نیز خوار میشوی.
پسرم! بپرهیز از این که فقیر از دنیا بیرون بروی و دیگری را سرپرست کار و داراییات قرار دهی که او را امیر گرداندهای.
پسرم! خدای متعال، مردم را به خاطر عملشان گرو گرفته است. پس وای بر آنان، به خاطر آنچه دست و دلشان کسب کرده است.
پسرم! دنیا را در حالی که گناهان و شیطان در آن هستند، امن ندان.
پسرم! هر آینه نیکوکارانِ پیشین، مورد آزمون قرار گرفتند، پس پسینیان چگونه از آن نجات مییابند؟
پسرم! دنیا را زندان خود قرار ده، تا آخرت، بهشت تو باشد.
پسرم! تو موظّف نشدهای که کوهها را بر دوش بکشی، و نیز به انجام دادن چیزی که توانش را نداری، موظّف نشدهای، پس گرفتاری را بر دوشت حمل نکن، و با دست خودت، خود را قربانی نکن.
پسرم! تو چنان که میکاری، میدِرَوی، و چنان که عمل میکنی، مییابی.
پسرم! با پادشاهان همسایگی نکن، که تو را میکشند، و اطاعتشان نکن، که کافر میگردی.
پسرم! با بینوایان همسایگی کن؛ بویژه با نادارها و بینوایان مسلمان.
پسرم! برای یتیم، همچون پدری مهربان، و برای بیوه زنان، همچون همسری دلسوز باش.
پسرم! چنین نیست که هر کس بگوید: "مرا بیامرز" آمرزیده شود. آمرزیده نشود، مگر کسی که پروردگارش را اطاعت کرده باشد.
۹۹/۰۶/۱۷
۰
۰
کتابخانه علامه طباطبایی